Zasady wystawiania skierowań

Lekarz POZ może w trakcie procesu diagnostyczno-leczniczego skorzystać z pomocy specjalistów, wykonujących świadczenia medyczne w ramach poradni specjalistycznych. Skierowanie może być dwojakiego rodzaju:

  • skierowanie do poradni specjalistycznej z prośbą o poradę konsultacyjną specjalisty,
  • skierowanie do poradni specjalistycznej z prośbą o objęcie leczeniem stałym.

Porada konsultacyjna specjalisty to wydanie przez specjalistę opinii o stanie zdrowia pacjenta oraz wskazanie dalszego toku leczenia na podstawie wykonanych badań diagnostycznych. W tym wypadku skierowanie jest wystawiane jednorazowo. Przy wymaganym długotrwałym leczeniu lekarz rodzinny powinien wystawić skierowanie z adnotacją o objęciu stałym leczeniem pacjenta bez określenia liczby porad. Oznacza to, że podczas pierwszej wizyty specjalista decyduje o tym, czy wystarczy jednorazowa konsultacja, czy też konieczne jest przejęcie leczenia.

  • Jeśli wystarczy jednorazowa konsultacja, specjalista odsyła pacjenta z powrotem do lekarza POZ, który będzie kontynuował leczenie.

  • Jeżeli jednak w trakcie pierwszej porady okaże się, że trzeba kontynuować leczenie u specjalisty, należy pozyskać ponowne skierowanie od lekarza POZ. Po objęciu pacjenta leczeniem stałym przez specjlistę, specjalista wyznacza terminy kolejnych wizyt kontrolnych, decyduje o niezbędnych badaniach, lekach i zabiegach.

Od momentu, gdy lekarz specjalista przejmuje leczenie, to on kieruje na potrzebne badania diagnostyczne, które są niezbędne w przebiegu dalszego leczenia. Lekarz specjalista nie odsyła pacjenta w celu wykonania badań do lekarza POZ/rodzinnego.

W wypadku, gdy ubezpieczony objęty jest leczeniem specjalistycznym i wymaga wykonania badań kontrolnych, skierowanie na te badania wydaje lekarz specjalista. Badania należy wykonywać w placówkach wskazanych przez lekarza kierującego.

Ambulatoryjne lecznictwo specjalistyczne, przejmując pacjenta do stałego leczenia, ma obowiązek wykonania wszystkich zlecanych badań na swój koszt. Natomiast POZ, kierując pacjenta do leczenia specjalistycznego, ma obowiązek wykonać badania niezbędne w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania mieszczącego się w kompetencji lekarza POZ.

Uwaga! Nie można żądać od lekarza skierowania na badania, które naszym zdaniem są niezbędne, ponieważ to lekarz prowadzący terapię decyduje o konieczności wykonania badań.

Badania POZ

Komunikat dla świadczeniodawców AOS i lecznictwa szpitalnego

17-02-2015

Wobec sygnałów od świadczeniodawców podstawowej opieki zdrowotnej o nieprzestrzeganiu zasad współpracy przez podmioty udzielające świadczeń w ramach poradni specjalistycznych i szpitali poprzez kierowanie pacjentów do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu wykonania badań diagnostycznych w związku z prowadzonym leczeniem w poradni specjalistycznej lub szpitalu, Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ przypomina, że działanie takie stanowi naruszenie § 12 ust. 7 i 8 Ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6.05.2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2008 r. Nr 81, poz. 484).

 

W przypadku, gdy świadczeniobiorca objęty leczeniem specjalistycznym wymaga wykonania niezbędnych dla prawidłowego leczenia dodatkowych badań diagnostycznych, pozostających  w związku z prowadzonym leczeniem, skierowania na te badania wystawia i pokrywa koszty ich wykonania świadczeniodawca udzielający świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (§ 12 ust. 7). Natomiast w przypadku zakwalifikowania świadczeniobiorcy do leczenia szpitalnego, a w szczególności do planowego leczenia operacyjnego, szpital wykonuje konieczne dla leczenia szpitalnego badania diagnostyczne i konsultacje (§ 12 ust. 8).

 

Nieprzestrzeganie przez podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej zasad określonych  w § 12 Ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, może narazić świadczeniobiorcę na niepotrzebne perturbacje polegające na odsyłaniu pacjentów do lekarzy POZ, a tym samym wydłużaniu terminu uzyskania świadczenia. Naruszenie powyższych uregulowań może skutkować nałożeniem na świadczeniodawców sankcji wynikających  z przepisów prawa.

 

Michał Dzięgielewski

Zastępca Dyrektora ds. Medycznych

Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ

 

WYKAZ BADAŃ DOSTĘPNYCH W POZ (wymagane skierowanie od lekarza POZ)

Badania hematologiczne:

  • morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi,
  • morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi,
  • retykulocyty,
  • odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).

Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi:

  • sód,
  • potas,
  • wapń zjonizowany,
  • żelazo,
  • żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC),
  • stężenie transferyny,
  • stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c),
  • mocznik,
  • kreatynina,
  • glukoza,
  • test obciążenia glukozą,
  • białko całkowite,
  • proteinogram,
  • albumina,
  • białko C-reaktywne (CRP),
  • kwas moczowy,
  • cholesterol całkowity,
  • cholesterol-HDL,
  • cholesterol-LDL,
  • triglicerydy (TG),
  • bilirubina całkowita,
  • bilirubina bezpośrednia,
  • fosfataza alkaliczna (ALP),
  • aminotransferaza asparaginianowa (AST),
  • aminotransferaza alaninowa (ALT),
  • gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP),
  • amylaza,
  • kinaza kreatynowa (CK),
  • fosfataza kwaśna całkowita (ACP),
  • czynnik reumatoidalny (RF),
  • miano antystreptolizyn O (ASO),
  • hormon tyreotropowy (TSH),
  • antygen HBs-AgHBs,
  • VDRL,
  • FT3,
  • FT4,
  • PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity.

Badania moczu:

  • ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu,
  • ilościowe oznaczanie białka,
  • ilościowe oznaczanie glukozy,
  • ilościowe oznaczanie wapnia,
  • ilościowe oznaczanie amylazy.

Badania kału:

  • badanie ogólne,
  • pasożyty,
  • krew utajona - metodą immunochemiczną.

Badania układu krzepnięcia:

  • wskaźnik protrombinowy (INR),
  • czas kaolinowo-kefalinowy (APTT),
  • fibrynogen.

Badania mikrobiologiczne:

  • posiew moczu z antybiogramem,
  • posiew wymazu z gardła z antybiogramem,
  • posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella.

Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku

Badanie ultrasonograficzne (USG):

  • USG tarczycy i przytarczyc,
  • USG ślinianek,
  • USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego,
  • USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego,
  • USG obwodowych węzłów chłonnych.

Spirometria

Zdjęcia radiologiczne:

  • zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej,
  • zdjęcia kostne – w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy w projekcji AP i bocznej:                                            
  • zdjęcie czaszki,
  • zdjęcie zatok,
  • zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.

Poza badaniami wymienionymi powyżej, lekarz POZ może kierować pacjentów także na finansowane przez Fundusz badania endoskopowe: gastroskopię i kolonoskopię.

 

Testy skórne

Testy alergiczne wykonuje się w celu potwierdzenia czynnika, który wywołuje występujące u pacjenta reakcje alergiczne. Lekarz na podstawie wywiadu i badania wybiera, które testy i z jakimi alergenami wykonać dla oceny uczulenia u danego pacjenta.

Na przedramię lub plecy nanosi się kropelki różnych zawiesin zawierających alergeny oraz kropelki z kontrolą dodatnią i ujemną. Następnie przez krople pielęgniarka delikatnie nakłuwa naskórek przy pomocy jednorazowych małych lancecików. Na skutek nakłucia pod naskórek przedostaje się niewielka ilość roztworu alergenu, który w przypadku uczulenia wywoła zaczerwienienie, pęcherzyk jak po ukłuciu komara i świąd.

Wynik testu odczytywany jest po 15 minutach. Powstałe w kontakcie z alergenem pęcherzyki są mierzone linijką, a ich średnica porównywana do pęcherzyka powstałego w reakcji na kontrolę dodatnią. Wynik testu interpretuje alergolog.

Po 30 - 60 minutach reakcja uczuleniowa ustępuje samoistnie.

Przygotowanie do badania

Przed testami skórnymi nie są wymagane żadne badania dodatkowe.

Wynik testów jest wiarygodny, o ile przed wykonaniem testów pacjent przestrzega poniższych zaleceń.

Przed badaniem:

  • 2 tygodnie przed badaniem nie wystawiać skóry na promienie słoneczne lub solarium
  • 7 - 14 dni przed testami odstawić leki przeciwalergiczne
  • należy poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach (Ranigast, Calcium, witaminy, sterydy oraz leki przeciwdepresyjne mogą wpływać na wynik testu)
  • 7 dni przed badaniem nie nakładać na skórę przedramion leków w postaci maści i kremów, szczególnie ze sterydami

W dniu badania:

  • nie spożywać czekolady, pomidorów, serów pleśniowych, kapusty, szpinaku, kiełbasy, tuńczyka, ogórków kiszonych
  • nie balsamować skóry przedramion

Przeciwwskazania:

  • infekcja bakteryjna lub wirusowa do 3 tygodni przed terminem badania
  • przyjmowanie antybiotyku do 3 tygodni przed terminem badania
  • epizod anafilaktyczny lub ciężki napad astmy do 6 tygodni przed terminem
  • choroby skóry: ostra pokrzywka, dermografizm, atopowe zapalenie skóry i zmiany skórne: rumień, obrzęk, bąble, zmiany plamiste, nadmierne złuszczanie naskórka
  • ciąża
  • nasilenie objawów takich jak: kaszel, katar, duszność, łzawienie, w dniu badania

 

USG jamy brzusznej

Wykonuje się najczęściej w pozycji leżącej chorego na plecach. Lekarz pokrywa skórę specjalnym żelem w celu uzyskania pełnego kontaktu głowicy aparatu ze skórą i wyeliminowania pęcherzyków powietrza. Substancja ta jest obojętna dla skóry i łatwo się zmywa wodą z mydłem. Przesuwając głowicę aparatu uzyskuje się obrazy całego badanego narządu, które widoczne są na ekranie monitora. Warunkiem prawidłowego obrazowania ultrasonograficznego przez powłoki brzuszne narządów miednicy małej jest wypełnienie pęcherza moczowego. Pęcherz moczowy wypełniony moczem wypycha pętle jelitowe z miednicy małej i stanowi swoiste „okno ultrasonograficzne” umożliwiające obserwację narządów rodnych kobiety, gruczołu krokowego mężczyzny oraz pęcherza moczowego. W przypadku obrazowania jamy brzusznej (bez oceny układu moczowego) pęcherz może być pusty.

Do USG jamy brzusznej należy się odpowiednio przygotować.

Dzień przed badaniem:

  • Stosuj dietę lekkostrawną, z wyłączeniem surowych jarzyn, owoców i ciemnego pieczywa.
  • Dodatkowo możesz przyjąć Espumisan 3 x 2 kapsułki. Preparat ma na celu usunięcie powietrza z przewodu pokarmowego, które stanowi przeszkodę dla ultradźwięków. Można go kupić w aptece bez recepty.

6 godzin przed badaniem:

  • Nie przyjmuj pokarmów.
  • Nie pij żadnych płynów poza niesłodzoną wodą niegazowaną, w szczególności nie pij kawy i mocnej herbaty.
  • Nie pal tytoniu.
  • Nie żuj gumy.

2 godziny przed badaniem:

  • Wypij 1 do 4 szklanek wody niegazowanej i nie oddawaj moczu. Ilość wypitego płynu potrzebna do wypełnienia pęcherza jest zależna od czynników indywidualnych. Wypełnij pęcherz w taki sposób, aby był średnio wypełniony, ale nie maksymalnie.

Podczas wykonywania USG jamy brzusznej możesz zostać poproszony o opróżnienie pęcherza.

Pobieranie krwi

Kilka dni przed badaniem

  • Nie pić alkoholu 2 – 3 dni przed badaniem.
  • Powstrzymać się od picia kawy i herbaty co najmniej 12 godzin przed pobraniem.
  • W miarę możliwości wyeliminować przyczyny stresu.

W dniu badania

  • Pacjent powinien pozostawać na czczo, to znaczy powstrzymać się od posiłku przez około 12 godzin przed badaniem.
  • Rano należy wypić wodę, maksymalnie szklankę.
  • W miarę możliwości pobranie należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków chyba, że lekarz zaleci inaczej.
  • Pobrania należy dokonać w godzinach porannych.
  • Przed badaniem pacjent powinien pozostawać w spoczynku przez 10 – 15 minut (pozycja siedząca). Wysiłek fizyczny, także umiarkowany np. chodzenie, wejście po schodach, może zmienić wartości wyników badania laboratoryjnego.

Cytologia

Cytologia jest to metoda diagnostyczna stosowana przez ginekologów służąca profilaktyce i wykrywaniu stanów przednowotworowych (przedrakowych) i raka inwazyjnego szyjki macicy. Polega na badaniu narządów rodnych kobiety poprzez wprowadzenie wziernika do pochwy i pobraniu próbki złuszczonego nabłonka szyjki macicy. Badanie cytologiczne pozwala wykryć zmiany, które zaszły w obrębie szyjki macicy, nawet w bardzo wczesnej fazie. Wykonywane jest na fotelu ginekologicznym, jest praktycznie bezbolesne i trwa razem z przygotowaniem kilka minut.

Sposób przygotowania do badania

  • Materiał do badania cytologicznego pobierany jest  przed badaniem ginekologicznym, badaniem USG transwaginalnym i innymi badaniami z pochwy i/lub szyjki macicy np. pobraniem posiewów.
  • Badanie cytologiczne można wykonać najwcześniej 2 dni po zakończeniu miesiączki i  najpóźniej 4 dni przed rozpoczęciem kolejnego krwawienia miesięcznego - najlepiej w pierwszej połowie cyklu.
  • Na 4 dni przed badaniem nie należy stosować leków/preparatów dopochwowych, tamponów ani irygacji (płukania pochwy).
  • Co najmniej 24 h przed badaniem należy powstrzymać się od stosunków płciowych.
  • 24 godziny przed badaniem cytologicznym nie należy poddawać się badaniu ginekologicznemu, przezpochwowemu badaniu USG oraz pobieraniu posiewów ani wymazów z kanału szyjki macicy.
  • W przypadku wystąpienia stanu zapalnego narządu rodnego (mogą o tym świadczyć m.in. upławy), należy najpierw wyleczyć stan zapalny i dopiero zgłosić się na badanie.

Mocz - badanie ogólne moczu

Badanie ogólndostarcza wielu istotnych informacji na temat funkcji układu moczowego, a pośrednio jest również źródłem wiedzy na temat funkcji innych narządów i układów człowieka.

Posiew moczu jest badaniem wykonywanym w celu sprawdzenia, czy w moczu występują bakterie, określenia gatunków tych bakterii oraz ich wrażliwości na antybiotyki (wykonywany jest tzw. antybiogram).

Przygotowanie do badania

Dorośli

  • Przed badaniem należy zaopatrzyć się w pojemnik jednorazowy (badanie ogólne moczu) lub sterylny (posiew moczu). Pojemniki dostępne są w Punkcie pobrań lub do kupienia w aptece.
  • Mocz na posiew i do badania ogólnego pobiera się rano po nocnym spoczynku.
  • Przed pobraniem próbki moczu należy dokładnie, ciepłą wodą z mydłem umyć ręce, a następnie ujście cewki moczowej (u kobiet w okolicach sromu, od przodu w kierunku odbytu, a u mężczyzn żołądź po odsunięciu napletka). Do wytarcia powinien zostać użyty jednorazowy ręcznik. Zachowanie ścisłych zasad higieny ma na celu pozbycie się z powierzchni ciała bakterii, które, po dostaniu się do próbki mogą zafałszować wyniki badań.
  • Do pojemnika oddaje się mocz z tzw. „środkowego strumienia” - najpierw należy oddać pierwszą niewielką ilość moczu do toalety, a dopiero potem pobrać mocz do pojemnika. Końcową porcję moczu należy znowu oddać do toalety.
  • Pobrana próbka moczu do badania ogólnego powinna mieć od 50 do 100 mililitrów. Próbka do badania moczu na posiew może mieć kilka mililitrów.
  • Pojemnik z pobraną próbką moczu należy szczelnie zamknąć i jak najszybciej dostarczyć do Punktu pobrań. Jeśli nie można tego zrobić od razu, należy umieścić naczynie w lodówce i przynieść je do zbadania jak tylko będzie to możliwe. W przypadku badania na posiew próbka nie może pozostawać w lodówce dłużej niż 2 godziny.

Niemowlęta i małe dzieci

  • Próbkę moczu dziecka najlepiej pobrać rano, tuż po karmieniu.
  • Należy zdjąć dziecku pieluszkę i umyć mu dokładnie okolicę ujścia cewki moczowej (u dziewczynek okolice sromu od przodu w kierunku odbytu, a u chłopców żołądź po odsunięciu napletka).
  • Unieść dziecko i wymasować mu mięśnie grzbietu od góry ku dołowi, wzdłuż kręgosłupa.
  • Czynność tą należy wykonywać w ciepłym pomieszczeniu (mięśnie szybciej się rozluźnią, a dziecko uniknie przeziębień).
  • W momencie kiedy dziecko zacznie oddawać mocz, tak jak w przypadku pobierania moczu u osób dorosłych, pobiera się próbkę ze „środkowego strumienia” do odpowiedniego pojemnika.

Promieniowanie RTG

Promieniowanie rtg może mieć niekorzystny wpływ na organizm ludzki, dlatego dawka promieniowania podczas badania jest zredukowana do najmniejszego poziomu, zapewniającego uzyskanie poprawnych technicznie obrazów. Narażenie na promieniowanie rtg w pracowniach rtg jest monitorowane przez wprowadzony stały program kontroli jakości. Badania rtg u kobiet w ciąży wykonuje się:  w ograniczonych przypadkach, jeżeli nie może być wykonane po rozwiązaniu;  w sposób zapewniający maksymalną ochronę płodu przed ekspozycją przez wybór właściwej techniki badania oraz stosowanie osłon osobistych na okolice brzucha i miednicy. Badania rtg terminowe u kobiet w wieku rozrodczym powinno wykonywać się w 1-10 dniu cyklu, w celu uniknięcia narażenia na promieniowanie w przypadku wczesnej, nierozpoznanej ciąży.

JEŚLI JESTEŚ W CIĄŻY, POINFORMUJ PERSONEL O TYM FAKCIE PRZED WYKONANIEM BADANIA.

KONTAKT

Centrum Medyczne w Jaktorowie

Warszawska 24 96-313 Chylice - Kolonia

cmjaktorow@gmail.com

570 570 005 - rejestracja

570 570 006 - punkt szczepień

Godziny otwarcia      

                               Centrum Medyczne            Laboratorium

Poniedziałek

7 - 19

7.30 - 9.30

Wtorek

7 - 19

7.30 - 9.30

Środa

7 - 19

7.30 - 9.30

Czwartek

7 - 19

7.30 - 9.30

Piątek

7 - 19

7.30 - 9.30

Sobota

8-11

8-10.30

Niedziela

nieczynne

nieczynne